De Belgische ZERO-kunstenaar Jef Verheyen (1932-1984) werd bekend als de schilder van lichtstromen en kleurspectra. Hij experimenteerde niet alleen met licht, maar ook met beweging en het onzichtbare als middel om natuurlijke mechanismen op te roepen en universele onderlinge relaties tussen de mens en de omringende wereld bloot te leggen. Hij gebruikte geometrische principes – zijn passie voor meetkunde is ontstaan ​​uit zijn interesse in wiskunde en (Griekse) filosofie – als basis voor harmonie. Verheyen gaf traditionele media en materialen zoals canvas, verf en penselen nooit op om op zoek te gaan naar de essentie van onze natuur.

Jef Verheyen - OEUVRE

(c)Jef Verheyen, photo: Jef Verheyen Archive
• 0459 • Le Voile du Mystère, 1958-1959
Jef Verheyen Archive
Schilderij , 81 x 100 cm
oil paint on burlap, varnished

Pour lever ce voile du mystère qui me cache ma propre valeur, il me faut le plus grand silence. - Jef Verheyen, Februari 1959

 

Dit sleutelwerk markeert een kantelpunt in Verheyens oeuvre. Net als de Amerikaanse kunstenaar Mark Rothko ontdekt hij een meditatieve visie op abstracte kunst. Wanneer Verheyen aan het doek werkt, schrijft hij: “Ik voel geen vorm meer, enkel vibrerende ruimten, m’n doek is de ruimte zelf en ik voel me helemaal niet gebonden aan het vlak waarop ik werk. … ’t Is zodus logisch dat ik geen notie meer heb van het vlak, dat ik me als het middelpunt van die ruimte voel, ik alleen tegenover die ruimte, alleen tegenover dat niets.” 

Het werk nodigt uit tot verstilling. Wat voel jij bij deze onbestemde, zwarte ruimte? 

Around 1958, after a period of 'labyrinth-geometric' works, Verheyen starts exploring the monochrome colour and the simplified form. They may appeal to or evoke Rothko's color fields. These estranged works in toned-down colours carry titles as 'Le voile dy mystère', throwing a veil.

Verheyen wrote about this painting in his notebook of 1962 (JV_08_33):

Vroeger reeds kreeg ik bewijzen die zo duidelijk aantoonden wat zij wilden dat ik er onmogelijk naast kon kijken. Vier jaar geleden maakte ik een zwart schilderij dat ik Le Voile du Mystère [459] noemte zonder feitelijk te beseffen wat die enorme verborgen wereld in zich droeg aan bewijzen, wegen en rustplaatsen. Het nam me meer dan 4 maanden vooraleer ik in de staat was die muur te doorbreken en een brug over dat schilderij te bouwen, langzaam sukkelde ik verder over de weg die steeds smaller en smaller werd tot me nog een haarfijn draadje bleef dat over de zwarte afgrond was gespannen en waarin ik meermalen viel, dikwijls alles brak wat rond mij in het duister te vinden was, maar elke maal vond ik het begin van de draad terug tot ik eindelijk een goed equilibrist werd.

References
  • Retrospectieve Jef Verheyen, 1932-1984 / Willy Van den Bussche & Léonore Verheyen. - Oostende/Brugge : Provinciaal Museum voor Moderne Kunst/Stichting Kunstboek, 1994. - 158 p. : ill. ; 30 x 24.5 cm

  • Collection 1989,  Musée Saint Pierre Art Contemporain, Lyon: Musée Saint Pierre, 1989. 

  • Maurice Besset (ed.), La couleur seule. L'Experience du monochrome, exh. cat., Musée Saint Pierre Art Contemporain Lyon (07.10.1988 - 05.12.1988), Lyon: Octobre/Musée Saint Pierre, 1988. - ill., 32,2 x 25,2 cm

  • Kurt De Boodt, Van uw tijd? Kunstgrepen omtrent 58, exh. cat., Hof van Busleyden Mechelen, Mechelen: Stedelijke Musea Mechelen, 2008.